Mìneachadh
Tha riochdan àraidh ann de fhaclan leithid
beag, blàth, math a tha air an cleachdadh airson rudan no daoine a choimeas ri chèile:
- beag – lugha, blàth – blàithe, math – fheàrr, luath – luaithe, mòr – motha.
Nuair a tha coimeas
dìreach air a dhèanamh eadar rudan, ann an seantans a’ tòiseachadh le
tha, a bheil, chan eil, tha am pàtran a leanas air a chleachdadh:
- Tha bus nas motha na càr.
- Tha an cat nas lugha na an cù.
- Tha an-diugh nas blàithe na an-dè.
- Tha an sgioba againne nas fheàrr na an sgioba agaibhse.
- Tha an duine sin nas luaithe na a h-uile duine eile sa sgioba.
[Uaireannan chan eil an dara rud air ainmeachadh: Tha i nas blàithe a-nise (na bha i).]
Faodar cuideachd rudan a choimeas a’ cleachdadh
’s e agus am pàtran a leanas:
- ’S e an sgeulachd agamsa as fheàrr.
Faodar am pàtran seo a chleachdadh airson rud (no neach) a choimeas ri aon rud eile no ri grunn rudan:
- ’S e Dòmhnall as fheàrr air sgrìobhadh anns a’ chlas.
- ’S e Dòmhnall as fheàrr air sgrìobhadh den dithis aca.
- ’S e Dòmhnall as fheàrr air sgrìobhadh na Iseabail.
[Anns a’ Bheurla tha
better air a chleachdadh airson dà rud agus
best airson barrachd air a dhà ach chan eil
nas fheàrr agus
as fheàrr ag obrachadh mar sin sa Ghàidhlig.]
[Uaireannan gheibhear
’s i an àite
’s e:
’S i Mairi as luaithe. Uaireananan gheibhear an riochd seo le
mi,
thu/
tu:
’S mise as luaithe,
’S tusa as fheàrr.]
Tha
na bu/
na b’ agus
a bu/
a b’ air an cleachdadh uaireannan mun àm a chaidh seachad:
- Bha an sgioba againn na b’ fheàrr an-uiridh na tha iad am-bliadhna.
- ’S e na càraichean sin a bu luaithe anns an rèis.
Faodar
as fheàrr,
a b’ fheàrr a chleachdadh co-cheangailte ri facal mar a leanas:
- Gheibh am fear as luaithe duais.
- ’S e an tè a bu mhotha a rinn a’ chùis.
