Mìneachadh
Tha tha, a bheil, chan eil air an cleachdadh còmhla ri dol agus faclan gnìomh leithid tilleadh no seinn airson innse mu rud a tha cuideigin an dùil a dhèanamh.
’S e an riochd as sìmplidhe den seo:
- Tha mi dol a thilleadh.
- Tha mi dol a sheinn.
Tha a’ chiad litir den fhacal gnìomh a’ leantainn nam pàtran seo:
- b, c, d, g, m, p, t: Tha mi dol a choiseachd dhachaigh.
- f + a/e/i/o/u: Tha mi dol a dh’fhuireach.
- f + l/r: Chan eil mi dol a fhreagairt.
- a/à, e/è, i/ì, o/ò, u/ù: Tha mi dol a dh’òl deoch.
- l, n, r: Tha mi dol a leughadh, a nighe, a ruith.
- s, sl, sn, sr: Tha mi dol a shuidhe, a shnàmh, a shreap.
- sg, sgl, sgr, sm, sn, sp, spl, spr, st: Tha mi dol a sgrìobhadh.
Ma tha leithid dealbh no deoch a’ dol leis an fhacal gnìomh, cleachdar am pàtran a leanas:
- Tha mi dol a pheantadh dealbh.
- Tha mi dol a dh’òl deoch.
Tha toiseach agus deireadh fhaclan leis an alt (am bòrd, an uinneag) ag atharrachadh, a rèir a bheil am facal fireannta (bòrd) no boireannta (uinneag):
- Tha mi dol a ghlanadh a’ bhùird.
- Tha mi dol a ghlanadh na h-uinneig(e).
Tha am pàtran a leanas air a chleachdadh le mi, thu, e, i, sinn, sibh, iad:
- A bheil thu dol gam chuideachadh? (mi)
- Tha mi dol gad chuideachadh. (thu)
- Tha mi dol ga chur thugad. Tha mi dol ga òl. (e)
- Tha mi dol ga cur. Tha mi dol ga h-ithe. (i)
- Tha mi dol gar cluinntinn, gar n-èisteachd. (sinn)
- Tha mi dol gur faicinn. Tha mi dol gur n-èisteachd. (sibh)
- Tha mi dol gan dèanamh. Tha mi dol gam bruich. (iad)
[Faodar na faclan/riochdan a leanas a chleachdadh sa phàtran seo an àite dol: chaidh, thèid, thàinig, dh’fhalbh, thalla, tiugainn/trobhad, chuir, dh’fhònaig, sgrìobh.]
