Ceumannan 5
Aonad 1 – Air feadh an t-saoghail
Cànan
Possessive case – air feadh an t-saoghail timcheall na dùthcha beagan siubhail cothroman obrach
Conditional tense (talking about what people would, could or should do) – Nam faighinn an cothrom… Chòrdadh e rium tilleadh a dh’Afraga. Cha deigheamaid air ais a dh’Astràilia. Bu chòir dhut tòrr rannsachaidh a dhèanamh mus falbh thu. Am moladh tu siubhal do dhaoine eile?
Gnàthasan-cainnt – Chuir mi seachad… Chuir mi romham… Cha dèanainn a’ chùis. Chuireadh sin an ceòl air feadh na fìdhle!
Luchdachaidhean a-nuas
Earranan Èisteachd
Na h-Innseachan
Iapan
Afraga a Deas
Aonad 2 – Làithean na h-òige, làithean na slàinte
Cànan
Relative future tense –
Ma chumas mi sùil air na dh’itheas mi, cha bhi mi cho buailteach a bhith a’ faireachdain ìseal.
Nuair a chluicheas mi spòrs agus nuair a dh’itheas mi gu fallain, bidh mi a’ faireachdainn nas fheàrr nam bhodhaig agus nam inntinn.
Perfect tense –
Tha mi air sgur a dh’òl dheochan milis.
Tha mi air tòiseachadh air coiseachd dhan sgoil.
Tha Dòmhnall air gearradh sìos air an uiread de shiùcar agus agus de shalann a bhios e a’ gabhail.
Tha mi air iris a cheannach mu dheidhinn eacarsaich.
Impersonal forms of the verb To be –
Thathar a’ creidsinn gum faod Mothachas cuideachadh le trom-inntinn agus iomagain.
Bhathar a’ creidsinn aig aon àm gun robh siùcar math dhuinn.
Impersonal forms of the verbs Faod and Feum –
Chan fhaodar deoch làidir òl. Feumar cuimhneachadh gu bheil cus siùcair uabhasach dona dhuinn.
Possessive case –
Spàin-bhùird, spàin-teatha, sradag salainn, sradag siùcair, tinneas an t-siùcair
Gnàthasan-cainnt –
a’ lìonadh do chraois
a’ caithris na h-oidhche
cha tig an aois leatha fhèin
tha mo cheann na bhrochan
chan eil e idir aige fhèin
Luchdachaidhean a-nuas
Earranan Èisteachd
Aonad 3
Taghadh de dh’aonadan cuspaireil inntinneach agus iad uile a’ còmhdachadh nan aon phuingean cànain.
Cànan
Using B’/Bu —
B’ ann às an eilean a bha iad.
B’ e siud an rud a b’ annasaiche.
Cò bu choireach? B’ e Iain a bh’ ann.
Passive Voice —
An deach corp a lorg?
Chaidh duine a mharbhadh.
Cha deach duine fhaicinn.
Bha a baga air a ghoid.
Impersonal forms of verbs —
Chithear a’ bhidio air-loidhne.
Rugadh is thogadh mi ann an Inbhir Nis.
Fhuaras corp air an tràigh.
Mus cuirear fios air na poilis,
Mar a bhithear an dùil,
Gnàthasan-cainnt —
cha tàinig e a-steach air
a’ dol às àicheadh
a’ dèanamh gàirdeachas ri…
cha ghabh sin a bhith
eagal dearg mo bheatha
cha robh for aig duine
cha b’ e a cheannach a rinn e
Luchdachaidhean a-nuas
Aonad 3.1
Aonad 3.2
Aonad 3.3
Aonad 3.4
Earranan Èisteachd
Bhidiothan
Aonad 4 – Litreachas
Ròdhag, anns a’ bhliadhna 2000
Catrìona NicGumaraid
Ceumannan Cànain
- Dictionary Skills
- Nouns
- Adjectives
- Adverbs
- Conditional tense
- Relative future tense
- Impersonal tense-forms of Bi, Faod, and Feum
- Passive voice 3 ways
- Using Bu
- Prepositions associated with particular verbs and phrases
- The possessive case
- Troubleshooting – common mistakes and difficulties
- General tips for improving skills
- Reference Tables
- Grammar Index
- Glossary of grammatical terminology
© Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig 2024
Ceumannan by Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig is licensed under CC BY-NC-SA 4.0
